Examenstress, voor ouders of hun kinderen?
Cito toetsen, tentamens, examens, rij-examens. Als je kinderen hebt krijg je onherroepelijk te maken met examenstress. Maar hoe ga je daar nu goed mee om? Wat me opvalt is dat de stress van de verschillende examens soms over lijkt te slaan laat op de ouders. Ik vraag me wel eens af wat dat betekent. Wat zegt het over de ouders? En, belangrijker nog, helpt hun gedrag hun kinderen?
Projectie
In mijn beleving heeft het te maken met het verschijnsel projectie. Projectie is een psychologisch afweermechanisme. Het staat voor het onbewust plaatsen van je eigen gevoelens in een ander. We noemen het projectie als je jouw eigen pijnlijke of ongewenste gevoelens bij een ander legt. Zo hoef je deze namelijk niet zelf te voelen.
Betekenis
Als iemand weerstand heeft tegen examens, zegt dat iets over de betekenis die hij aan examen doen heeft gegeven. Betekenis komt voort uit je eigen ervaringen, gedachten, herinneringen, oordelen, overtuigingen, normen en waarden. Kreeg jij vroeger altijd op je donder van de leraar bij een laag cijfer? Was een 7 nooit goed genoeg? Moest jij altijd de beste zijn van de klas? Dan kan de betekenis van woord examen voor jou een negatieve lading hebben. Als jouw kinderen dan voor hun examens staan wordt dit weer bij je geraakt. Daardoor kan je kortaf, nerveus, bemoeizuchtig worden en vaak ook stress, angst of weerstand voelen. Herken je dat bij jezelf of herinner je dit misschien wel van je ouders?
Goede intentie
Nu even terug naar projectie. Ouders kunnen zich dus indenken precies te weten hoe hun kind zich voelt als het voor een toets staat. Zij kunnen zich hierdoor onbewust over-beschermend of bemoeizuchtig gaan gedragen naar hun kind. Over deze patronen schrijf ik in mijn blog ‘Wat een drama!’.
De intentie van alle gedrag is in principe positief, in dit geval gaat het het namelijk om het beschermen en helpen van hun kind. Hun kind mag natuurlijk niet falen zoals zij dat vroeger wel hebben gedaan. Maar wat brengt dit een kind uiteindelijk? Is een kind wel gebaat bij dit gedrag van zijn ouders? De kans is groot dat een kind hierdoor juist op dezelfde wijze gaat denken, handelen en voelen over toetsen en examens als zijn ouders. En dat is precies wat ouders nou juist niet willen!
‘I failed in some subjects in exam, but my friend passed in all.
Now he is an engineer in Microsoft and I am the owner of Microsoft'- Bill Gates
Volwassen gedrag
Ouders zijn effectief als ze zich neutraal en zonder oordeel op kunnen stellen. We noemen dat volwassen gedrag. Steun en stimuleer je kind daar waar dat nodig is. Ga uit van wat er wel kan in plaats van wat er niet kan. Wees positief, geef je kind vertrouwen, maak er geen halszaak van. Een aanknopingspunt hiervoor vind je in mijn blog over succesvoller communiceren. Daarin staat de NLP vooronderstelling dat falen niet bestaat. Er zijn gewoon resultaten, of ze je nu bevallen of niet. Dus als je kind niet direct ergens in slaagt, dan faalt het niet. Het doet een ervaring op die informatie geeft over hoe het een volgende keer anders kan.
Kun jij niet goed met druk omgaan, word je belemmerd door angst om te falen? Ik kan je daarbij helpen. Angst is aangeleerd, dus kun je het vaak ook afleren. En als er geen angst meer is, is er vertrouwen
