6 tips om goede feedback te geven
Bij effectief communiceren zijn altijd twee of meer partijen betrokken. In de praktijk leggen we de oorzaak van miscommunicatie nogal gemakkelijk bij de ander neer. Ik ga er echter van uit dat je op de kwaliteit van de communicatie zelf de meeste invloed hebt. Dat gaat natuurlijk niet vanzelf. Daarvoor moet je bereid zijn investeren in-, en te kijken naar je eigen aandeel in de communicatie.
Feedback
Feedback is het teruggeven van informatie aan de ander, waarmee hij zijn voordeel kan doen. Ik beschouw goed gegeven feedback daarom als een cadeautje. Effectieve feedback kan je alleen geven en ontvangen in een sfeer van veiligheid, respect en vertrouwen. Is dat er niet, dan is de kans groot dat de feedback leidt tot verkeerde interpretaties, misverstanden en weerstand. Als de ander zich veilig voelt, zal hij durven reageren. Onthoud dat feedback ook gaat over wat iemand goed doet. Dan noem ik het een compliment, daar kun je er niet genoeg van geven! Hieronder lees je 6 tips die je helpen op een goede manier feedback te geven.
Tip 1: Beschrijf je waarneming
Feedback gaat over gedrag dat je waarneemt, niet over jouw interpretatie ervan. Waarnemen is wat anders dan interpreteren. Waarnemen kun je vergelijken met iets vastleggen met behulp van een camera. Interpreteren staat voor betekenis geven aan je waarneming. Zo creëer je jouw waarheid, die is gekleurd door jouw ervaringen, herinneringen, overtuigingen en normen en waarden.
Tip 2: Wees actueel
Feedback werkt het beste als de tijd tussen het waargenomen gedrag en de feedback zo kort mogelijk is. De ander zit er dan nog ‘midden in’ of kan zich zijn gedrag goed terughalen. Zo voorkom je discussies over ‘toen en daar’ en kun je concrete voorbeelden noemen.
Tip 3: Beschrijf je gevoel
Feedback gaat over wat het gedrag van de ander met jou doet. Wat de ander doet of zegt roept een bepaald gevoel bij jou op. Jij benoemt dat gevoel.
Voorbeeld: ‘Ik zie dat je afval op de grond gooit, ik merk dat ik daardoor geïrriteerd raak.’ of: ‘Wat je nu zegt geeft me het gevoel dat ik alleen sta’.
Tip 4: Geef ik-boodschappen
Ik-boodschappen werken beter dan jij-boodschappen. Een jij-boodschap wijst naar de ander (‘Jij doet het fout!’) en heeft vaak tot gevolg dat de ander ontkent of in de verdediging schiet. Als je de verantwoordelijkheid bij de ander neerlegt maak je van jezelf het slachtoffer (lees hierover in mijn blog: ‘Wat een drama!’). Met een ik-boodschap houd je het bij jezelf. Als je jouw waarneming en gevoel beschrijft, kan de ander daar niets aan af doen. Het zou toch raar zijn als de ander zegt: ‘Wat een onzin!’ Wat jij beschrijft zijn namelijk de feiten en jouw gevoel, dat is geen onzin!
Tip 5: Geef alleen feedback als gedrag te veranderen is
Feedback geven heeft alleen nut als gedrag van de ander te veranderen is. Iemand met het syndroom van Gilles de la Tourette feedback geven op zijn verbale gedrag, heeft natuurlijk niet veel zin.
Voorbeeld: ‘Je was ziedend’ is een interpretatie. ‘Je praatte hard en snel, je gezicht was rood en je sloeg met je vuist op de tafel’ is een waarneming. Door feitelijk te zijn blijf je weg van (ver)oordelen, misverstanden en weerstand.
Tip 6: Wees zelfbewust
Als je feedback geeft zegt dat ook iets over jezelf. Waarom kies jij ervoor om over bepaald gedrag feedback te geven? Wat raakt de ander bij jou? Is het in strijd met jouw normen en waarden? Heb je er een oordeel over? Als je je gefrustreerd of geërgerd voelt door een persoon of situatie, dan reageer je niet op de persoon of situatie, maar op jouw gedachten en gevoelens over die persoon of situatie. Die gedachten en gevoelens zijn van jou, ze zijn niet de schuld van de ander! Stel jezelf eens wat vaker de volgende vraag: ‘Wat doet of zegt de ander dat me raakt en wat zegt dat over mij?’
Samenvattend
Het geven van feedback gaat in de basis via de ik-ik-jij-wij structuur:
Ik: Benoem concreet gedrag: Ik zie/hoor…
Ik: Vertel wat het met je doet: ‘Dat maakt dat ik…’ of ‘Dat geeft me het gevoel dat…
Jij: Check bij de ander: ‘Herken je dat?’ ‘Hoe is dat voor je?’ of ‘Wat doet dat met je?’
Wij: Maak afspraken voor de toekomst: ‘Ik wil graag dat we…’ of ‘Wat kunnen we hierover afspreken?’
In het begin kan het deze structuur wat onwennig aanvoelen. Giet deze structuur in zinnen die bij je passen, dat maakt het toepassen makkelijker en helpt bij het ‘verinnerlijken’.
In mijn volgende blog geef ik je een aantal tips over de verschillende verpakkingen waarin je feedback kunt geven. Ik kan je helpen je bewust te worden van jouw aandeel in communicatie en effectiever te communiceren.
Feedback geven is een vaardigheid. Alex Klaassen en Martine Sandifort laten hierboven zien dat het ook anders kan. Oeff.....pijnlijk en hilarisch!
[…] Blijf neutraal en uit het oordeel; • Houd het bij jezelf, denk aan de feedbackregels; • Stel je gelijkwaardig, positief en respectvol […]
[…] Blijf neutraal en uit het oordeel; • Houd het bij jezelf, denk aan de feedbackregels; • Stel je gelijkwaardig, positief en respectvol […]